Eflani İlçesi Demirli Köyü
Eflani İlçesi Demirli Köyü Bilgileri

Demirli köyü Eflani'nin 13 km güneydoğusunda olup , Tabaklar , Gelicek, Karacapınar istikametinden ulaşılmaktadır. Osmanlı kaynaklarında Küre-İ Hadid, halk dilin de ise Küre olarak geçen Demirli Köyü, Küre , İnciğez , Ovacık ve Küpelik mahallelerinden meydana gelmektedir. Küre mahallesi , doğu ve güneyinde bulunan Ayı deresi ve Danışman çamlığı eteğinde , kuzeye meyilli bir arazi üzerinde kuruludur. Mahallenin kuzey taraflarında geniş mera arazileri ve Karaaslan ormanlığı vardır. Tarihi İsmail bey camisinin bulunduğu yer mahallenin uzağında kaldığından yeni yapılan mescitte vakit namazları, İsmail bey camiinde de Cuma namazları kılınır. 14 hane açık olmak üzere toplam 26 hane civarında olan Küre mahallesinde her yıl Hıdırellez kutlamaları yapılır. Tarihi İsmail bey camii yanında türbe, eski Miskinler mezarlığı, tarihi şadırvan çeşmesi , hamam harabesi , medrese ve dükkan yerleri kısmen bellidir. Güzel bir mimariye sahip olan İsmail bey camiinde mihrap çok güzeldir.

Küre mahallesinin 4 km doğusunda yer alan İnciğez mahallesi , batıda Küre guzu ile kuzeyde Eşekdüzü ormanlığı eteğinde bir boğazda kuruludur. İnciğez mahallesinde en ilginç şey ise köylünün tamamının soyadlarının "ÇIRAK" olmasıdır.Eşekdüzü mevkiindeki Aşılık mağarasından çıkan suyun yerin altından ilerleyerek köyün içinden çıktığı söylenmektedir. Kadınlar, Aşılık mağarasından çıkan çamursu toprağı, bakım ve parlaklık için saçlarına sürerler ve evlerin duvarlarına süs yaparlar. Mahalle içinde Suyun başı denilen yerden çıkan su mahalleyi boydan boya geçerek Ana çay'a kadar inmektedir. Bölgeyi gezdiğim 18 Ağustos gününde bu su, bir değirmeni çevirecek kadar kuvvetli akıyordu. Mahalle içinden geçen bu suyun akıntısı boyunca hemen hemen her şahsa ait olmak üzere 20'yi aşkın su değirmenleri vardır. Bu değirmenlerin bazıları ayakta olmakla birlikte çoğu kaybolmuş vaziyettedir. Bu çay boyunca her türlü meyve sebzenin yetiştiği bostanlar vardır. Bu mahallenin Şeker fasulyesi ve Barbunya'sı çok meşhurdur. 12 hane açık olmak üzere 25 hane civarında olan İnciğez mahallesinde kadrolu bir cami ve ayrıca eski ahşap bir cami vardır. Rivayet göre İnciğez halkı buraya Dikmen'den gelmişlerdir. Ziyaretim bir öğlen vakti idi. Yabancı olduğumuzu anlayan mahalle halkından bizi görenler yanımıza gelip hoşbeş ettiler. Pek cana yakın insanlardı. Hemen herkes bizi hanesine davet etti. Oradan ayrılmak için hazırlandığımızda Sabri Çırak amca bizi bırakmadı Ve hanesine davet etti.

Küre mahallesinin 2 km güneyinde yer alan ovacık mahallesi, güneye meyilli ve taşlık arazi üzerinde kuruludur. Güneyde Erenler Tepesi, batıya doğru ise Ovacık çayırı denilen düz bir vadi yer almaktadır. 1987 yılında trafo direği için yapılan kazıda toplu mezarlar çıkmıştır. Ovacık adı Türkçe bir addır.
Küre mahallesini güneybatı tarafında yer alan Küpelik mahallesi Doruk harmanı ormanlığı eteğinde kuruludur. Mahalleyi ziyaret ettiğim 19 Ağustos günü Caminin kble tarafına yemekhane yapılıyordu. Toplam 49 hane olan Küpelik'te 30 hane açık durumdadır. Söylentiye göre bir çift küpe karşılığında Başiğdir köyünden buraya gelip yerleşmişlerdir. Küpelik mahallesi, kuzeyde Karabük, batıdan doğuya doğru doruk harman ormanlığı, doğuda Ovacık ovası, Tilki tepesi ve Nebioğlu tarlalıkları gibi orman ve düz arazilerle çevrilidir.

Adların Kaynağı Tarihçe

Demirli köyünün tarihi Daday, Araç ve Eflani tarihi ile birlikte değerlendirilmelidir. Demirli köyünde tarihi eserlere ve yer adlarına bakıldığında Türklerden önce ki yerleşmenin İnciğez ve Ovacık mahallesi civarında olduğunu görürüz. İnciğez mahallesi ve civarında eski yerleşim alanları Örenler, Höyükler, Kaya tüneli, Mağara evleri,mezar odası kerpiçten ev ve ev eşyaları, çok yoğundur. Eflani'deki eski yerleşim yerlerine nazaran günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış yer burasıdır. Buranın Roma döneminde önemli bir iskan yeri olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim Ballı kaya, kuzeyden güneye doğru uzanan, sarp bir vadiye hakim noktada olup bir gözetleme yeri niteliğindedir. İnciğez adıda, halkın "in" diye tabir ettiği doğal ve yapma mağaraların çok oluşandandır. Aynı zamanda Küre, Ovacık, Küpelik çevrelelerinde eski yerleşim alanları mevcuttur.

Anadolu da Türk yerleşmesinin yoğun olarak başladığı Malazgirt harbinden sonra "Anadolu'ya giren Türkmenlerden büyük bir Çepni bölüğü Selçuklu sultanı tarafından Karadeniz'e sevk edildiği gibi Kastamonu havalisine de 100 bin çadırlık Türkmen yerleştirilmişti. 470 Türklerin terk edilen Bizans köy ve kasabalarına yerleşmesi ile Kastamonu ve Eflani'de Türkler dönemi başlamıştır. Demirli köyünün eski adı olan Küre-İ Hadid'in, Türkler dönemindeki tarihide batı Karadeniz'de hakimiyet kuran Candaroğulları beyliği ile başlar. Nitekim bugün köyde bulunan ve kitabesinden İsfendiyar oğlu İsmail beyin 1451 yılında yaptırdığı anlaşılan Küre-İ Hadid Camii, yörenin ayakta kalan eserlerinden biridir. Bu duruma göre Küre-İ Hadid Köyünün bu bölgeye 1451 yılından önce yerleştiği ve Candaroğulları beyliği döneminde önemli bir yer olduğu anlaşılmaktadır. Zira burasının hem rivayete hemde Osmanlı vesikalarına göre Şadırvan, Hamam, Medrese ve Dükkanları olan düzenli bir köy olduğu açıktır. Küre Cami hakkında ayrıntılı bilgi "Eflani'de Candaroğulları eserleri bölümünde verilmiştir. Bilindiği gibi Candaroğulları döneminde işletilen Bakır madeninin bulunduğu yere, Bakır Ocağı demek olan Küre-İ Nühas denmiş, Demirli Köyüne de Demir Ocağı demek olan Küre-İ Hadid denmiştir.

Demek oluyorki Candaroğulları döneminde Küre-İ Hadid köyünde demir ocakları olup demir madeni işletilmiştir. Zira " Ovacık mahallesinde birkaç ton rezervi olan oolitik demir madeni sahası mevcut 471 olmakla birlikte burada bulunan demir, Candaroğlu ve Osmanlı döneminde işletilmiştir. Ayrıca " 1960-1965 yılları arasında M.T.A.'dan gelen mühendisler Demirli- Küpelik civarında demir madeni rezervi olduğunu tespit etmişlerdir. 472 Buradaki demir, oolitler metamorfik serinin üst kısmını teşkil eden kuvarsit sahrelerinin ara tabakları içinde, genellikle 50 cm kalınlıktadır.% 30 tenörlü bir yataktır. 1 km2 bir alan içinde olup Bo'sup, Karaçayır köylerine kadar genişlemesi muhtemeldir. 473 Bu duruma göre Demirli ve çevresideki demir ocakları ilk defa Candaroğulları tarafından işletilmiş ve burayı bölgenin en önemli kasaba köylerinden bir haline getirmiştir. Ancak Candaroğlu döneminde Küre-İ Hadid hangi tarihte işletildiği hakkında kesin bir şey söylemek mümkün değilse de , Küre-İ Hadid Camiinin yapılış tarihi olan 1451 yılını dikkate alacak olursak, bu tarihten önce olduğu anlaşılmaktadır. Osmanlı döneminde Küre-İ Hadid Köyü hakkındaki bilgilerimiz muhasebe kayıtlarına ve salnamelere dayanmaktadır. 1530 yılı muhasebe kayıtlarında Daday ve Araç kazası bölümlerinde Küre-İ Hadid ve Nefs-İ Küre olarak geçen köyde, o tarihte cami için iki ayrı vakıf bulunmaktadır. Vakfı cami-i Küre-İ Hadid yazılı kayıtta, hasılı (yıllık geliri) 150 akçe olan bir çiftlik ve 3 hane cami vakfıdır.Cami için bir diğer vakıfta 400 akçelik bir gelirdir. Cami vakıflarından diğeri ise 100 akçelik geliri ile 12 dükkan vardır. Ayrıca burada bir Zaviye ve Hamam bulunmaktadır. Zaviye-i Küre bölümünde ise mücerret (yalnız) 7 kişi, 10 hane de 1104 akçelik yıllık geliri ile Zaviyeye bağlıdır.Nitekim bugün caminin hemen kıble tarafında bir Hamam harabe vaziyette , caminin doğu tarafında Miskinler mezarlığı ve hemen yakınında da medrese yerleri vardır. Cami yanında bir türbe olması ve biraz önce saydığımız yerlerin bulunması burada bir dönem tekke ve medresenin bulunduğunu ve uzun süre eğitim verdiğini göstermektedir.

1530 yılında İnciğez mahalleside 3 hane ve bir mücerret olup, yıllık geliri 243 akçedir. Nüfus ise 16 kişidir. 474
Demirli köyü, 1846-1870 yılları arasındaki devlet salnamelerinde yörükân-i araç, Taşköprü, Sarıgöl, Azdavay, Eflani, Daday, Küre-i nühas, Araç, Mergüze v.d. ile birlikte Kastamonu kazaları arasında Küre-İ Hadid olarak yer almıştır. Bu durum 1869 yılında yürürlüğe giren vilayet nizamnamesine kadar devam etmiştir. 1869 yılındaki düzenlemeye kadar vilayet salnamelerinde Kastamonu kazaları arasında yer alan Küre-İ Hadid Köyünün bir kaza statüsünde değil de Araç kazasına bağlı adli bir kaza olduğu, bir alt birim olarak Naib (kadı vekili) nezaretinde idare edildiği açıktır. Nitekim 1869 yılında yapılan düzenlemeden sonra Daday ve Araç kaza olarak devam ederken, Küre-İ Hadid kaza ve nahiyeler arasında yer almamaktadır. 475 Cami yanındaki türbe ise kayıtlarda geçen Zaviye ve Medrese Şeyhlerine ait olmalıdır. Nitekim Caminin hemen yakınındaki mezarlığın adının "miskinler" (hiçbir şeyi olmayan) olması bunu akla getirmektedir. Zira miskin ifadesi genellikle tarikat menşelidir. Candaroğlu hatırası olan Cami ise 1885-1890 yılları arası tavandan su almaya başlamış ve rivayete göre Candaroğlu İsmail bey, dönemin Kastamonu Valisi Abdurrahman Paşa'nın rüyasına girerek "hatıramı kurtar" demiştir. Bu durum üzerine Vali Abdurrahman Paşa 1891 yılında Camiyi tamir ettirmiştir. Kastamonu vilayet salnamelerinde Araç'a bağlı bir köy olarak geçen Küre-İ Hadid'e daha sonra anlamına uygun olarak "Demirli" adı verilmiştir. 1992 yılında Eflani'ye bağlanmıştır.

Nüfus

H. 1314 M.1897 yılı

Küre-i hadid Köyü
Hane : 33 kadın 147 Erkek 149 Toplam 296

İnciğez mahallesi
Hane : 29 Kadın 75 Erkek 101 Toplam 176

1997 2000
254 241

2004yılı itibari ile açık kayıtlar toplam 1355
2004 yılı itibari ile kapalı kayıtlar toplam 543 kişidir.

 
Bugün 1 ziyaretçi (5 klik) kişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol